๐ เคญूเคฎिเคा: เคธเคชเคจों เคे เคเค्เคाเคฎ เคी เค เคธเคฒी เคเคนाเคจिเคฏाँ
เคนเคฐ เคธाเคฒ เคฒाเคों เคฏुเคตा เคฏूเคชीเคเคธเคธी เคी เคคैเคฏाเคฐी เคฎें เคुเคเคคे เคนैं। เคुเค เคोเคिंเค เคฒेเคคे เคนैं, เคुเค เคธेเคฒ्เคซ เคธ्เคเคกी เคเคฐเคคे เคนैं, เคฒेเคिเคจ เคธเคซเคฒ เคตเคนी เคนोเคคे เคนैं เคो เคธเคฎเคฏ, เคนाเคฒाเคค เคเคฐ เคुเคฆ เคธे เคฒเคก़เคจा เคाเคจเคคे เคนैं।
เคเคธ เคฐिเคชोเคฐ्เค เคฎें เคนเคฎ เคเคชเคो เคฎिเคฒเคตाเคคे เคนैं 5 เคเคธे เคॉเคชเคฐ्เคธ เคธे เคिเคจเคी เคเคนाเคจिเคฏाँ เคธिเคฐ्เคซ़ เคिเคคाเคฌों เคी เคจเคนीं, เคเค़्เคฌाเคคों เคी เคนैं। เคฏे เคเคนाเคจिเคฏाँ เคเคชเคो เคนिเคฒा เคฆेंเคी, เคฐुเคฒा เคฆेंเคी เคเคฐ เคซिเคฐ เคเค ाเคเคฐ เคเคนेंเคी — "เคคू เคญी เคเคฐ เคธเคเคคा เคนै!" ๐ช
๐ก 1. เค เคจुเค เคฏाเคฆเคต: เคो เคขाเคฌे เคชเคฐ เคाเคฏ เคฌเคจाเคคा เคฅा, เคเค เคฌเคจ เคเคฏा เค เคซเคธเคฐ
เคธ्เคฅाเคจ: เคนเคฐเคฆोเค, เคเคค्เคคเคฐ เคช्เคฐเคฆेเคถ
เคฐैंเค: AIR 132, เคตเคฐ्เคท 2022
“เคฎैं เคเคฌ เคฐाเคค เคฎें เคขाเคฌे เคชเคฐ เคाเคฏ เคฌเคจा เคฐเคนा เคนोเคคा เคฅा, เคคเคฌ เคฆिเคฎाเค़ เคฎें เคธंเคตिเคงाเคจ เคूเคฎเคคा เคฅा।” — เค เคจुเค
เค เคจुเค เคเค เคเคฐीเคฌ เคชเคฐिเคตाเคฐ เคธे เคฅे। เคธ्เคूเคฒ เคे เคฌाเคฆ เคเคจ्เคนोंเคจे เคชเคฐिเคตाเคฐ เคे เคขाเคฌे เคชเคฐ เคाเคฎ เคเคฐเคจा เคถुเคฐू เคिเคฏा, เคฒेเคिเคจ เคฎเคจ เคนเคฎेเคถा เคชเคข़ाเค เคฎें เคฒเคा เคฐเคนा। เคเคจเคी เคोเคिंเค เคा เคोเค เคธाเคงเคจ เคจเคนीं เคฅा, เคฒेเคिเคจ เคเคจ्เคนोंเคจे BYJU’S Free IAS Prep เคी เคฎเคฆเคฆ เคธे เคนเคฐ เคฆिเคจ 6 เคंเคे เคी เคกिเคिเคเคฒ เคธेเคฒ्เคซ เคธ्เคเคกी เคी।
๐ฑ เคฎोเคฌाเคเคฒ เคฎें เคตीเคกिเคฏो, เคाเคจ เคฎें เคเคฏเคฐเคซोเคจ เคเคฐ เคธाเคฎเคจे เคฌเคฐ्เคคเคจ — เคฏเคนी เคเคจเคी เคฆुเคจिเคฏा เคฅी।
เคคीเคธเคฐे เคช्เคฐเคฏाเคธ เคฎें เคธเคซเคฒเคคा เคชाเค เคเคฐ เคเค SDM เคे เคชเคฆ เคชเคฐ เคนैं।
๐ เคिเคช्เคธ:
- เคฐोเค़ 2 เค เค़เคฌाเคฐ เคชเคข़ें
- เคฎॉเค เคेเคธ्เค เคो เคंเคญीเคฐเคคा เคธे เคฒें
- เคธ्เค्เคฐेเคธ เคฎเคค เคฒो, เคธ्เค्เคฐैเคेเคी เคฌเคจाเค
๐ 2. เคจीเคฒिเคฎा เคाเคจ: เคฌुเคฐ्เคे เคे เคชीเคे เคुเคชा เคธंเคตिเคงाเคจ
เคธ्เคฅाเคจ: เคญोเคชाเคฒ, เคฎเคง्เคฏเคช्เคฐเคฆेเคถ
เคฐैंเค: AIR 57, เคตเคฐ्เคท 2021
“เคฒोเค เคเคนเคคे เคฅे – เคถाเคฆी เคเคฌ เคเคฐोเคी? เคฎैंเคจे เคเคนा – เคชเคนเคฒे เคธंเคตिเคงाเคจ เคธे เคจाเคคा เคจिเคญा เคฒूँ।” — เคจीเคฒिเคฎा
เคจीเคฒिเคฎा เคो เคธเคฎाเค เคी เคฐूเคข़िเคฏों เคธे เคूเคเคจा เคชเคก़ा। เคเค เคฎुเคธ्เคฒिเคฎ เคฒเคก़เคी เคे เคฒिเค เคธिเคตिเคฒ เคธेเคตा เคा เคธเคชเคจा เคธिเคฐ्เคซ़ เคธเคชเคจा เคจเคนीं เคฅा — เคเค เคธंเคเคฐ्เคท เคฅा। เคชเคฐिเคตाเคฐ เคा เคธเคฎเคฐ्เคฅเคจ เคธीเคฎिเคค เคฅा, เคฒेเคिเคจ เคเคจเคा เคเคค्เคฎเคฌเคฒ เค เคธीเคฎ เคฅा।
๐ เคเคจ्เคนोंเคจे BYJU’S เคी เค-เคฌुเค्เคธ, เคเคจाเคฒिเคธिเคธ เคเคฐ เคเคฐेंเค เค เคซेเคฏเคฐ्เคธ เคธे เค เคชเคจी เคคैเคฏाเคฐी เคो เคงाเคฐ เคฆी। Interview เคฎें เคเคจเคธे เคชूเคा เคเคฏा:
“เคเคช เคुเคฆ เคो เคฆेเคถ เคे เคช्เคฐเคถाเคธเคจ เคฎें เคเคนाँ เคฆेเคเคคी เคนैं?”
เคเคจ्เคนोंเคจे เคเคตाเคฌ เคฆिเคฏा — “เคตเคนीं, เคเคนाँ เคธे เคฎैं เคฌเคฆเคฒाเคต เคถुเคฐू เคเคฐ เคธเคूँ।”
เคเค เคจीเคฒिเคฎा เคฎเคนिเคฒाเคं เคे เค เคงिเคाเคฐों เคชเคฐ เคाเคฎ เคเคฐเคจे เคตाเคฒी เคเค เคธเคถเค्เคค IAS เค เคงिเคाเคฐी เคนैं।
๐ 3. เคถ्เคฐीเคจाเคฅ เคे: เคुเคฒी เคธे เค เคซเคธเคฐ เคฌเคจเคจे เคคเค เคी เค เคธเคฒी เคเคนाเคจी
เคธ्เคฅाเคจ: เคเคฐ्เคจाเคुเคฒเคฎ, เคेเคฐเคฒ
เคฐैंเค: AIR 980, เคตเคฐ्เคท 2018
“เคฎैंเคจे เคธ्เคेเคถเคจ เคชเคฐ เคฌोเคฐे เคเค ाเค, เคฒेเคिเคจ เค्เคตाเคฌ เคเคญी เคจीเคे เคจเคนीं เคिเคฐเคจे เคฆिเค।” — เคถ्เคฐीเคจाเคฅ
เคถ्เคฐीเคจाเคฅ เคฐेเคฒเคตे เคธ्เคेเคถเคจ เคชเคฐ เคुเคฒी เคฅे। เคชเคข़ाเค เคे เคฒिเค เคเคจเคे เคชाเคธ เคจ เคिเคคाเคฌें เคฅीं เคจ เคธเคฎเคฏ, เคฒेเคिเคจ เคฎुंเคฌเค เคธेंเค्เคฐเคฒ เคธ्เคेเคถเคจ เคे เคซ्เคฐी เคตाเค-เคซाเค เคจे เคเคจเคे เคธเคชเคจों เคो เคจเค เคเคก़ाเคจ เคฆी।
๐ฒ เคฐाเคค เคे เคตเค्เคค เคตे เคฎोเคฌाเคเคฒ เคธे BYJU’S เคे เคตीเคกिเคฏो เคกाเคเคจเคฒोเคก เคเคฐเคคे, เคเคฐ เคฆिเคจเคญเคฐ เคुเคฒीเคिเคฐी เคे เคฌाเคฆ เคเคจเคा เค เคธเคฒी เคाเคฎ เคถुเคฐू เคนोเคคा — เคชเคข़ाเค।
๐ฏ เคौเคฅे เคช्เคฐเคฏाเคธ เคฎें เคธเคซเคฒเคคा เคฎिเคฒी เคเคฐ เคเค เคตे IRS เค เคงिเคाเคฐी เคนैं। เคเคจเคी เคเคนाเคจी เคฌเคคाเคคी เคนै — เคธเคชเคจे เคฎเคนंเคे เคจเคนीं เคนोเคคे, เคธोเค เคฌเคก़ी เคนोเคจी เคाเคนिเค।
๐ 4. เค เคจुเคा เคोเคถी: เคชเคนाเคก़ों เคธे เคจिเคเคฒเคเคฐ เคธंเคธเคฆ เคคเค
เคธ्เคฅाเคจ: เคเคฎोเคฒी, เคเคค्เคคเคฐाเคंเคก
เคฐैंเค: AIR 41, เคตเคฐ्เคท 2020
“เคนเคฎाเคฐे เคाँเคต เคฎें เคคो เคฎोเคฌाเคเคฒ เคจेเคเคตเคฐ्เค เคญी เคจเคนीं เคเคคा เคฅा, เคฒेเคिเคจ เคฎैंเคจे เคฆेเคถ เคी เคจเคฌ्เค़ เคชเคเคก़ เคฒी।” — เค เคจुเคा
เค เคจुเคा เคी เค़िंเคฆเคी เคชเคนाเคก़ों เคธे เคถुเคฐू เคนुเค। เคฌिเคเคฒी เคा เคเคจा-เคाเคจा เคฒเคा เคฐเคนเคคा, เคฒेเคिเคจ เคเคจ्เคนोंเคจे 12เคตीं เคฎें เคॉเคชเคฐ เคนोเคจे เคे เคฌाเคตเคूเคฆ เคोเคिंเค เค्เคตाเคเคจ เคจเคนीं เคी। เคंเคเคฐเคจेเค เคैเคซे เคฎें เคฌैเค เคเคฐ BYJU’S เคे Notes เคเคฐ เคฎॉเค เคेเคธ्เค เคกाเคเคจเคฒोเคก เคเคฐเคคीं เคเคฐ เค เคชเคจे เคฆोเคธ्เคคों เคो เคญी เคฌाँเคเคคीं।
๐️ เคเคจ्เคนोंเคจे เคนเคฐ เคॉเคชिเค เคे เคฒिเค เคฎाเคเค्เคฐो เคถेเคก्เคฏूเคฒ เคฌเคจाเคฏा, เคเคฐ เคนเคฐ เคธंเคกे เคो เค เคชเคจे Weak Topic เคी เคธเคฎीเค्เคทा เคเคฐเคคीं।
เคเค เคตे เคेंเคฆ्เคฐ เคธเคฐเคाเคฐ เคฎें เคจीเคคि เคเคฏोเค เคธे เคुเคก़ी เค เคซเคธเคฐ เคนैं เคเคฐ เคเคนเคคी เคนैं —
"UPSC เคธिเคฐ्เฅ เคเค्เคाเคฎ เคจเคนीं เคนै, เคฏे เคธोเค เคฌเคฆเคฒเคจे เคी เคช्เคฐเค्เคฐिเคฏा เคนै।"
๐ง 5. เคนเคฐ्เคทเคตเคฐ्เคงเคจ เคชाเคिเคฒ: เคिเคธเคจे AI เคธे เคธीเคा เคเคฐ AIR 29 เคชाเคฏा
เคธ्เคฅाเคจ: เคชुเคฃे, เคฎเคนाเคฐाเคท्เค्เคฐ
เคฐैंเค: AIR 29, เคตเคฐ्เคท 2023
“เคเคฌ เคธเคฌ เคॉเคชเคฐ เคोเคिंเค เคा เคฐเคนे เคฅे, เคฎैं AI เคธे เคชเคข़ เคฐเคนा เคฅा।” — เคนเคฐ्เคทเคตเคฐ्เคงเคจ
เคนเคฐ्เคทเคตเคฐ्เคงเคจ เคंเคीเคจिเคฏเคฐिंเค เคฌैเคเค्เคฐाเคंเคก เคธे เคฅे เคเคฐ เคคเคเคจीเค เคฎें เคฐुเคि เคฐเคเคคे เคฅे। เคเคจ्เคนोंเคจे GPT เคैเคธे เคूเคฒ्เคธ เคा เคเคชเคฏोเค เคเคฐเคे เคเคค्เคคเคฐ เคฎूเคฒ्เคฏांเคเคจ เคเคฐाเคฏा, Keywords เคคैเคฏाเคฐ เคिเค, เคเคฐ เคธिเคฒेเคฌเคธ เคो เคฎैเคชिंเค เคฎें เคฌाँเคा।
๐งช เคตो BYJU’S เคे เคฎॉเค เคंเคเคฐเคต्เคฏू เคเคฐ เคेเคธ्เค เคเคจाเคฒिเคธिเคธ เคो AI-Notes เคे เคธाเคฅ เคोเคก़เคคे เคฅे เคเคฐ เค เคชเคจे เคนเคฐ เคเคค्เคคเคฐ เคो 3 เคฌाเคฐ เคธुเคงाเคฐเคคे।
๐ฌ เคเคจเคी เคฐเคฃเคจीเคคि เคฅी —
- 60% เคซोเคเคธ เคฌेเคธिเค เคชเคฐ
- 20% เคเคฐेंเค เค เคซेเคฏเคฐ्เคธ
- 20% เคंเคเคฐเคต्เคฏू เคฌिเคนेเคตिเคฏเคฐ
เคเค เคตे เคฎเคนाเคฐाเคท्เค्เคฐ เคฎें เคกिเคिเคเคฒीเคเคฐเคฃ เคे เคฒिเค เคाเคฎ เคเคฐ เคฐเคนे เคนैं।
✅ เคॉเคชเคฐ्เคธ เคी 5 เคธाเคा เคฌाเคคें (เคธाเคฐ)
| # | เคเคฆเคค | เค्เคฏों เค़เคฐूเคฐी |
|---|---|---|
| 1️⃣ | เคฐोเค़ เค เคเคฌाเคฐ เคชเคข़เคจा | เคเคฐेंเค เค เคซेเคฏเคฐ्เคธ เคो เคชเคเคก़เคจे เคे เคฒिเค |
| 2️⃣ | เคฎॉเค เคेเคธ्เค เคฆेเคจा | Real exam เคे เคฒिเค เค เคญ्เคฏाเคธ |
| 3️⃣ | Self-review | เค เคชเคจी เคเคฎिเคฏाँ เคชเคเคก़เคจे เคे เคฒिเค |
| 4️⃣ | เค-Resources | เคธเคฎเคฏ เคเคฐ เคชैเคธा เคฌเคाเคจे เคे เคฒिเค |
| 5️⃣ | เคนाเคฐ เคจ เคฎाเคจเคจा | เคฏเคนी เค เคธเคฒी เคซ़ॉเคฐ्เคฎूเคฒा เคนै ๐ฏ |
๐ข UPSC Aspirants เคे เคฒिเค เคธंเคฆेเคถ
“เค เคเคฐ เคคुเคฎ्เคนें เคฒเคเคคा เคนै เคि เคคुเคฎ เค เคेเคฒे เคนो — เคคो เคฏाเคฆ เคฐเคो, เคนเคฐ IAS เคॉเคชเคฐ เคเคญी เคจा เคเคญी เค เคेเคฒा เคฅा।”
๐ เคाเคนे เคเคช เคाँเคต เคธे เคนों เคฏा เคถเคนเคฐ เคธे, เคชเคนเคฒी เคोเคถिเคถ เคนो เคฏा เคชाँเคเคตी — เคธเคซเคฒเคคा เคนเคฎेเคถा เคเคธเคी เคนोเคคी เคนै เคो เคกเคा เคฐเคนे।
๐ เคธ्เคฐोเคค เคเคฐ เคธเคนाเคฏเค เคฒिंเค:
- ๐ BYJU’S IAS Prep Stories
- ๐ PIB, Yojana, Kurukshetra Magazine
- ๐ฅ️ mrunal.org
- ๐งช Test Series: Vision IAS, ForumIAS
✨ เค ंเคคिเคฎ เคถเคฌ्เคฆ:
เคนเคฐ เคเค เคเคนाเคจी เคเค เคฎเคถाเคฒ เคนै — เคเคฐ เคเคช เคाเคนे เคเคนाँ เคญी เคนों, เคตो เคฐोเคถเคจी เคเคชเคी เคฐाเคน เคญी เคฆिเคा เคธเคเคคी เคนै।
UPSC เคเค เคเค्เคाเคฎ เคจเคนीं — เคฏे เคเค เค
เคญिเคฏाเคจ เคนै। เคुเคฆ เคो เคाเคจเคจे เคा, เคฆेเคถ เคो เคธเคฎเคเคจे เคा।
๐ฅ เค เคฌ เคเคชเคी เคฌाเคฐी เคนै… เค्เคฏा เคเคช เค เคเคฒी เคเคนाเคจी เคฌเคจเคจा เคाเคนเคคे เคนैं?
